Przedwojenna Warszawa w kolorze 1938 [oraz inne archiwalne filmy]

[szuw]

da®®io napisał/a

podaję linka do strony traktującej o wydarzeniach w Łodzi z roku 1914 podczas 1 Wojny Światowej

http://web.archive.org/web/20100112104850/http://www.astral.lodz.pl:80/bimar/lodz%20I%20wojna%20swiatowa.htm

Dzięki Darrio za ciekawe informacje o Łodzi i fotki.

[szuw]

Robotnicy w wiktoriańskiej Anglii, 1901

[szuw]

Nowy Jork w 1993 roku (27 lat temu) w jakości HD - taśma demonstracyjna DTheater DVHS

[szuw]

Przenieśmy się na chwilę myślami, wyobraźnią we wczesne lata 30. do Berlina.

"Przenieśmy się na chwilę myślami, wyobraźnią we wczesne lata 30. do Berlina. Znajdujemy się prawie w centrum Berlina, ta dzielnica nazywa się bawarska, trzy przystanki od ogrodu zoologicznego. Jest tam, gdzie dzisiaj jest stacja metra, park bawarski. I oto jednego dnia, w tych wczesnych latach 30. na ławkach pojawia się napis: "Żydom nie wolno siadać na tych ławkach". Można powiedzieć nieprzyjemne, to jest nie fair, to nie jest ok, ale w końcu jest tyle ławek dookoła, można usiąść gdzie indziej, nie ma nieszczęścia.

Pojawia się obok, jest tam basen pływacki, napis "Żydom zabroniony wstęp do tej pływalni". Można znów powiedzieć, nie jest to przyjemne, ale w końcu Berlin ma tyle miejsc, gdzie można się kąpać, tyle jezior, tyle kanałów, prawie Wenecja. Jednocześnie gdzieś indziej pojawia się napis "Żydom nie wolno należeć do niemieckich związków śpiewaczych". No to co, niech sami chcą śpiewać, muzykować, niech się zbiorą, będą śpiewali, okej.

Potem pojawia się napis i rozkaz "dzieciom żydowskim, niearyjskim, nie wolno się bawić z dziećmi niemieckimi, aryjskimi". Będą się bawić same. A potem pojawia się napis "Żydom sprzedajemy chleb i produkty żywnościowe tylko po godzinie 17". To już jest utrudnienie, jest mniejszy wybór, ale w końcu po 17 też można robić zakupy.

Uwaga, uwaga, zaczynamy się oswajać z myślą, że można kogoś wykluczyć, że można kogoś stygmatyzować, że można kogoś wyalienować. I tak powolutku, powolutku, stopniowo, dzień za dniem, ludzie zaczynają się oswajać z tym, i ofiary, i oprawcy, i widzowie, świadkowie. Wszyscy, którzy to widzą, zaczynają się oswajać i zaczynają przywykać do myśli i do idei, że ta mniejszość, która wydała Einsteina, Sachs, Heinricha Heinego, Mendelsonów i wielu noblistów, że ona jest inna, że ona może być wypchnięta ze społeczeństwa, że to są ludzie inni, obcy, ludzie, którzy roznoszą zarazki, epidemie. To już jest straszne, niebezpieczne, to jest początek tego, co za chwilę może nastąpić.

Jeśli się nad tym zastanowimy i przypomnimy sobie słowa pana prezydenta Austrii, że władza ówczesna, która z jednej strony prowadzi sprytną politykę, bo na przykład spełnia żądania robotnicze. Potrafią przezwyciężyć bezrobocie, potrafią zagrać na godności narodowej - "Niemcy podnieśli się ze wstydu wersalskiego", "przywróćcie swoją dumę".

Jednocześnie ta władza widzi, że ludzi powoli ogarnia znieczulica, obojętność, przestają reagować na zło. I wtedy ta władza może sobie pozwolić na dalsze przyspieszenie procesu zła. I potem następuje już gwałtownie, a więc zakaz przyjmowania Żydów do pracy, zakaz emigracji, a potem nastąpi już wysyłanie do gett, do Kowna, do Rygi, do mojego getta łódzkiego, skąd większość zostanie wysłana do Kulmhofu w Chełmnie nad Nerem, gdzie zostanie zamordowana gazami spalinowymi w ciężarówkach, a reszta trafi do Auschwitz, gdzie w "sposób nowoczesny" zostanie wymordowana Cyklonem B w nowoczesnych komorach gazowych.

I tu się sprawdza to, co mówił pan prezydent. Auschwitz nie spadł nagle z nieba, Auschwitz tuptał, dreptał małymi kroczkami, zbliżał się, aż stało się to, co stało się tutaj.

Moja córko, moja wnuczko, rówieśnicy mojej córki, moich wnuków, możecie nie znać nazwiska Primo Levi. Był jednym z najsłynniejszych więźniów tego obozu. Primo Levi użył kiedyś takiego sformułowania: "To się wydarzyło. To znaczy, że się może wydarzyć wszędzie, na całej ziemi".

Nie bądźcie obojętni, jeżeli widzicie kłamstwa historyczne. Nie bądźcie obojętni, kiedy widzicie, że przeszłość jest naciągana na poczet aktualnej polityki. Nie bądźcie obojętni, kiedy jakakolwiek mniejszość jest dyskryminowana, ponieważ istotą demokracji jest to, że większość rządzi, ale demokracja na tym polega, że prawa mniejszości muszą być chronione jednocześnie. Nie bądźcie obojętni, kiedy jakakolwiek władza narusza przyjęte umowy społeczne, już istniejące.

Bądźcie wierni przykazaniu.

Jedenaste przykazanie: nie bądź obojętny, bo jeżeli nie, to się nawet nie obejrzycie jak na was, jak na waszych potomków, "jakieś Auschwitz" nagle spadnie z nieba."

Jan Turski, były więzień obozu Auschwitz-Birkenau

[szuw]

Sklep z konfekcją męską (lata 30.)

Zabawna i autentyczna historyjka z książki, którą właśnie czytam:

Sid i Harry w latach trzydziestych, prowadzili sklep z
konfekcją męską (w USA).

"Zawsze, gdy jakiś nowy klient przymierzał
garnitur przed wielkim lustrem i pytał o cenę, Sid udawał niedomaganie słuchu.
Krzyczał do swojego brata:

- „Harry, ile weźmiemy za ten garnitur?"

Po czym przykładał rękę do ucha, a Harry odkrzykiwał:

- „Za ten wspaniały garnitur z czystej wełny - czterdzieści pięć dolarów!",

co jego rzekomo głuchawy brat kazał sobie
jeszcze dwa razy powtarzać, tak by ta wysoka cena dobrze zapadła w uszy klienta.

Po czym Sid zwracał się do klienta i stwierdzał:

-  „On mówi, Że dwadzieścia pięć dolarów".

Wielu klientów korzystało z tej niebywałej okazji i płaciło czym prędzej dwadzieścia pięć dolarów,
umykając ze sklepu wraz z garniturem, zanim biedny Sid był w stanie wykryć swoją „omyłkę".

[szuw]

"Świnoujście: Zakupy w Samie - 07.1993"

"Wejście na salę sprzedażową tylko i wyłącznie z koszykami. Dziesiątki tysięcy złotych za kawę, Star Foods i *uliczni grajkowie."



* Uliczni grajkowie to oczywiście wyznawcy Hare Kryszna - w latach 90. było ich bardzo dużo na polskich ulicach.

[szuw]

"Kino Warszawa, Baltona, stoiska z kasetami i Montana. Zobacz Gdynię latem 1992 roku"

[szuw]

"Białystok 1989"